ဖြဲ႕ဖြဲ႕ႏြဲ႕ႏြဲ႕ စကားေျပာတဲ့အခါ စာေရးၾကတဲ့အခါမွာ အလကၤာေတြသံုးေလ့ရွိပါတယ္။ ဘာသာစကားေလ့လာၾကတဲ့အခါမွာ ပထမေတာ့ စကားေျပာကို ေလ့လာၾကၿပီးေတာ့ အဆင့္ျမင့္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ စာေပကိုေလ့လာတဲ့အဆင့္သို႔ေရာက္လာၾကပါတယ္။ ဒီလိုစာေပအႏုပညာကို ဖန္တီးဖို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ခံစားဖို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေရးၾက၊ ဖတ္ၾကမယ္ဆိုရင္ အလကၤာလို႔ ေျပာရမယ့္ Figure of speech ေတြကို မသိမျဖစ္ သိထားသင့္ပါတယ္။
စကားလံုးေတြမွာတိုက္႐ိုက္သိႏိုင္တဲ့ မူရင္းအနက္ (connotation) နဲ႔ ေကာက္ခ်က္ဆြဲယူရတဲ့ ဆင့္ပြားအနက္ (denotation) ရယ္လို႔ရွိၾကပါတယ္။ ေၿမြ ဆိုတဲ့စကားလံုးကိုျမင္လိုက္တာနဲ႔ အဆိပ္ရွိေသာ ရွည္ရွည္ေမ်ာေမ်ာ တြင္းေအာင္သတၱ၀ါ connotation ကိုရပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ေနာက္ကြယ္ကမွ ေၾကာက္စရာေကာင္းေသာ၊ အႏၱရယ္ ေပးတတ္ေသာအရာဆိုတဲ့ denotation ကိုလည္းရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အခုေခတ္ဗန္းစကားမွာ ျပႆနာ ရွာတတ္တဲ့သူဆိုရင္ "ဒီေကာင္ကေတာ့ ေျမြ ပဲ" "ေျမြ ဖမ္းတယ္" လို႔ေျပာၾကတယ္မလား။
အလကၤာ ေတြဟာ ဆင့္ပြားအနက္ကိုအဓိကယူသံုးၾကတာေတြ႔ရပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာေပမွာေတာ့ အလကၤာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိပါတယ္။ အဲဒီအထဲကမွ ေက်ာင္းသားေတြ ျမန္မာလိုသိၿပီးသားျဖစ္တဲ့၊ သိသင့္တဲ့အလကၤာတစ္ခ်ိဳ႕ကို ေရြးၿပီး တင္ျပသြားပါမယ္။
Metaphor (ရူပကအလကၤာ)
ဆယ္တန္းမွာတုန္းက ျမန္မာစာမွာ အလကၤာေတြေအာ္က်က္ခဲ့ၾကတာ မွတ္မိဦးမွာပါ။ "ဂုဏ္ရည္တူႏွစ္ခုကို ထပ္တူျပဳ ယွဥ္တြဲသံုးႏႈံးျခင္းကို ႐ူပကအလကၤာဟုေခၚသည္" ဆိုတာေလ။ အဂၤလိပ္လိုေတာ့ metaphor ပါတဲ့။ (အသံထြက္မွားႏိုင္ပါသည္။ အဘိဓါန္ႏွင့္စစ္ၾကည့္ပါ။)
A metaphor is a literary figure of speech that uses an image, story or tangible thing to represent a less tangible thing or some intangible quality or idea; e.g., "Her eyes were glistening jewels".
wikipedia
ဆုပ္ကုိင္ျပဖို႔ခက္တဲ့အရာကို ထိေတြ႕ျမင္သာႏိုင္တဲ့ပံုရိပ္တစ္ခုခုနဲ႔ႏွိင္းယွဥ္ျပေလ့ရွိပါတယ္။ သာမန္အားျဖင့္မတူတဲ့အရာႏွစ္ခုကို တူသေယာင္ ႏွိင္းယွဥ္ျပလိုက္တဲ့အခါ သံုးတတ္ရင္သံုးတတ္သေလာက္ လွပတာကိုခံစားရမွာပါ။ ျမန္မာေတြဆိုရင္ ဒုကၡပင္လယ္ေ၀ တယ္လို႔ေျပာေလ့ရွိတယ္။ အဂၤလိပ္ကလည္း a sea of troubles တဲ့။ ဘ၀ဆိုတာ ခရီးရွည္ပဲ။ Life is a journey. အခ်စ္မွာက်႐ႈံးျခင္း။ ရုန္းထြက္ဖို႔ခက္တယ္။ Falling in love.
အခ်ိန္ဟာေငြပဲ။ Time is money.
I can mingle with the stars, and throw a party on Mars;
I am a prisoner locked up behind Xanax bars."
(Lil Wayne, "I Feel Like Dying")
ၾကယ္ေတြနဲ႔တြဲေပ်ာ္၊ ႏႊဲမကြဲ႕ပြဲေတာ္
ၿဂိဳလ္အဂၤါေပၚမွာလ. . .
. . .ဇန္းနက္သံတိုင္ေနာက္ဆီက
ေလွာင္ပိတ္ခံအက်ဥ္းစံတစ္ေယာက္ရယ္ပ။
xanax (စိတ္ညိမ္ေဆးတစ္မ်ိဳး)
"Time is a dressmaker specializing in alterations."
(Faith Baldwin, Face Toward the Spring, 1956)
အခ်ိန္ဆိုတာ ပံုစံေျပာင္းရာမွာကၽြမ္းက်င္တဲ့ အပ္ခ်ဳပ္သမားပဲ။
simile(ဥပမာအလကၤာ)
အသံုးအမ်ားဆံုးအလကၤာတစ္ခုပါပဲ။ လူႏွစ္ေယာက္မတည့္ဘဲခဏခဏရန္ျဖစ္ၾကရင္ " ၾကြက္နဲ႔ေၾကာင္အတိုင္းပဲ။"
"ခင့္မ်က္ႏွာ၀ါ၀ါ၀င္း
ေရႊလမင္း ပံုႏွယ္" တို႔ ဦးပံုညရဲ႕ ေရသည္ေယာက်္ားျပဇတ္ထဲက "ဘိန္းစားေဆးငတ္ ေဆးမျပတ္သည့္ႏွယ္"
စသည္ျဖင့္တင္စားသံုးႏႈံးပံုျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕မွာက metaphor ထက္ပိုၿပီးတိုက္႐ိုက္က်တဲ့သေဘာ ရွိပါတယ္။ like, such as, as, as... as ဆိုတဲ့စကားလံုးေတြနဲ႔သံုးပါတယ္။
ဥပမာ-
He is like a mouse in front of the teacher.
ဆရာေရွ႕ေရာက္ရင္ေတာ့ ႂကြက္ကေလးအတိုင္းပဲကုပ္ေနတယ္။
He fights like a lion.
ျခေသၤ့တစ္ေကာင္အလားတိုက္ခိုက္တယ္။
as .... as ပံုစံေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးပါပဲ။
As black as coal○
As black as pitch
As blind as a bat
As blind as a mole
As bold as brass
As brave as a lion
As bright as a new pin
As broad as it is long
Hyperbole အတိသယ၀ုတၱိအလကၤာ
Hyperbole haɪˈpɜrbəliː/ hy-pur-bə-lee; is the use of exaggeration as a rhetorical device or figure of speech. It may be used to evoke strong feelings or to create a strong impression, but is not meant to be taken literally.
လိုခ်င္သည့္အခ်က္ကိုေပၚလြင္ေအာင္ျပခ်င္လို႔ျဖစ္ေစ၊ သေရာ္ရာ၊ ဟာသရသေျမာက္ေအာင္ေရးရာမွာျဖစ္ေစအလြန္အက်ဴးဖြဲ႕ဆိုျခင္းျဖင့္ ထင္ရွားေအာင္ျပတဲ့အေနနဲ႔ေရးေလ့ရွိပါတယ္။ မၾကာခဏၾကားဖူးေနက်စကားလံုးေတြျဖစ္တဲ့ "မင္းကိုေျပာတာအႀကိမ္တစ္ေထာင္ေလာက္ရွိၿပီ" I've told you a million times. အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖရဲ႕
"ခ်မ္းပံုမွာကမ္းကုန္ရစ္တာမို႔
မန္းတုန္ေအာင္ လမ္းဆံုက ဟစ္ခ်င္ေတာ့"
ဆိုတာမ်ိဳးနဲ႔ခပ္ဆင္ဆင္
“It was so cold, I saw polar bears wearing jackets” ဆိုတာမ်ိဳးေတြပါ။
ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့မၾကာခဏအိမ္စာေတြတစ္ပံုႀကီး "I had a ton of homework. " ညည္းေလ့တယ္။ ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္းကို "မင္းဦးေႏွာက္ကျဖဳတ္ေလာက္ပဲရွိပါတယ္ကြာ" လို႔ေျပာခ်င္ရင္ "Your brain is the size of a pea."လို႔ေျပာလို႔ရတယ္။ ဦးပုညရဲ႕ "သံုးစြဲမကုန္၊ ေတာင္ႏွယ္ပံု၊ ေငြမႈန္ေလးေရြး၊ ၿခိမ့္ေအာင္ႂကြယ္တဲ့ မယ္သူေဌးငယ္. . . .
အထည္အထုပ္၊ ေငြစသာဟုတ္ပါေစ၊ ျဖဳတ္မ်က္လံုးေလာက္ ေသးလို႔ပင္ေပ်ာက္ကတဲ..." စတာေလးေတြခံစားၾကည့္ၾကပါဦး။
ဘယ္ေလာက္လွလိုက္သလဲ။
onomatopoeia ျမည္သံစြဲအလကၤာ
An onomatopoeia is a word that imitates or suggests the source of the sound that it describes.
ဂရိဘာသာ onomatopoiia ကေနလာတဲ့ စကားလံုးျပဳလုပ္ျခင္းဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ရွိပါ တယ္။ ျမည္တဲ့အသံကို ၾကားရသလိုစာထဲမွာထည့္ေရးလိုက္တဲ့အခါ စာဖတ္သူရဲ႕စိတ္ထဲမယ္ စာထဲကေနရာကို ကိုယ္တိုင္ေရာက္ရွိေနေယာင္ ခံစားရပါတယ္။ ငယ္ငယ္ကေလးဘ၀တုန္းက ေဆာ့ကစားခဲ့ၾကတဲ့ "ေဒါက္ေဒါက္ ဘယ္သူလဲ"
Knock-knock Who's there?
Boo
Boo who?
Don't cry, I was only joking ကိုမွတ္မိၾကဦးမွာပါ။ ျမည္သံစြဲစကားေတြကလဲအမ်ားသား။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာနားနဲ႔အဂၤလိပ္နား မတူတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ စကားလံုးေတြလဲကြဲသြားၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အႀကိဳက္ဆံုး ဆရာႀကီးမင္းသု၀ဏ္ရဲ ဖိုးေမာင္ကဗ်ာထဲက "ဒိုင္း-ဒုန္း-ဒိန္း သံရြာလံုးညံ၍" ဆိုတဲ့ ေသနတ္ပစ္သံကိုေတာ့ အဂၤလိပ္ေတြက bang လို႔ၾကားၾကတယ္။ ၾကက္ဖေအာ္သံ ေအာက္-အီး-အီး-အြတ္ က်ေတာ့ Cockadoodle do doo တဲ့။
နမူနာတစ္ခ်ိဳ႕ဖတ္ၾကည့္ၾကပါဦး။
Honk Honk = ကားသံ ပြမ္ပြမ္
Giggle = ခစ္ခစ္ (ရယ္သံ)
Meow = ေညာင္ (ေၾကာင္သံ)
Quack = ဂတ္-ဂတ္ (ဘဲသံ)
Illiteration (သံတူကပ္အလကၤာ)
The repetition of an initial consonant sound, as in "a peck of pickled peppers." Adjective: alliterative.
အစဗ်ည္းသံကိုယူၿပီး ထပ္ကာထပ္ကာေရးဖြဲ႔တာမ်ိဳးပါ။ ရွင္ဥတၱမေက်ာ္ရဲ႕ ဆယ့္ႏွစ္ရာသီေတာလား ရတု ထဲက
"တိမ္ညိဳမိလႅာ၊ တိမ္စူကာႏွင့္၊ တိမ္ျပာေရာရွက္၊ မရန္းဘက္၍၊ တိမ္သက္တန္႔ေရာင္၊ အ၀ါေပါင္၀ယ္၊ ေမွာင္ခဲ့တခါ၊ ျပာခဲ့တခ်ဳိ႕၊ ညိဳခဲ့တလီ၊ ရီခဲ့တဖုံ၊ မႈံခဲ့တခ်က္" သံတူကပ္အလကၤာေတြသံုးထားတာ အင္မတန္မွ သာယာနာေပ်ာ္ဖြယ္ေကာင္းပါတယ္။ Illiteration အတြက္အေကာင္းဆံုးဥပမာကေတာ့ tongue twister ေတြပါပဲ။
She sells seashells by the seashore.
The shells she sells are surely seashells.
"I watched the bare brown back of the prisoner marching in front of me."
(George Orwell, "A Hanging," 1931)
Illiteration လိုမ်ိဳးပဲ စကားလံုးတစ္လံုးတည္းကို ထပ္ကာထပ္ကာသံုးတာကိုက်ေတာ့ Anaphora လို႔ေခၚပါတယ္။
ဥပမာ-
“What the hammer? what the chain?
In what furnace was thy brain?
What the anvil? what dread grasp
Dare its deadly terrors clasp?”
The Tyger by William Blake
အသံထြက္ရြတ္ဆိုၾကည့္တဲ့အခါမွာ ကဗ်ာရဲ႕အရသာ၊ စာဖတ္သူကို တစ္၀က္နဲ႔ရပ္လို႔မရဘဲ အဆံုးထိတြန္းေခၚသြားတဲ့ခြန္အားေလးေတြခံစားရမွာပါ။ ျမန္မာစာေပမွာလည္းအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ရွင္မဟာရဌသာရရဲ႕ မုတၲာရြဲသီေရးနည္း နဲ႔ေရးထားတဲ့ကဗ်ာတစ္ပုဒ္လည္းရွိပါတယ္။ မမွတ္မိေတာ့လို႔ ထည့္မေရးႏိုင္တာခြင့္လႊြတ္ပါ။
Oxymoron
A figure of speech in which incongruous or contradictory terms appear side by side; a compressed paradox.
သူလည္းစကားအလကၤာတစ္မ်ိဳးပါပဲ။ တစ္ခါတစ္ေလမွာ ဟာသရသေပၚလြင္ေအာင္ ဆန္႔က်င္ဖက္ အနက္ေဆာင္တဲ့စကားလံုးေတြကိုတမင္တြဲသံုးတဲ့ေလ့ရွိပါတယ္။ အထင္ရွားဆံုးဥပမာကေတာ့ open secret လူသိမ်ားတဲ့လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္တဲ့။ လွ်ိဳ႕၀ွက္ပါတယ္ဆိုမွ ဘယ္လိုျဖစ္လို႔ ေဗ်ာင္ႀကီးျဖစ္ေနရတာလဲ။ ေစ့ေစ့ေတြးေလ ၿပံဳးခ်င္ေလပါပဲ။ ေအာက္က oxymoron ေတြကိုၾကည့္ၿပီးစဥ္းစားၾကည့္ၾကပါဦး။
"The best cure for insomnia is to get a lot of sleep."
(W.C. Fields)
အိပ္မေပ်ာ္တဲ့ေရာဂါအတြက္အေကာင္းဆံုးကုသနည္းကေတာ့ အိပ္ေရး၀၀အိပ္ဖို႔ပါပဲ။ (အိပ္မေပ်ာ္ပါဘူးဆိုကာမွအိပ္ခိုင္းေနတယ္။)
"A yawn may be defined as a silent yell."
(G.K. Chesterton)
သမ္းေ၀ျခင္းဆိုတာတိတ္တခိုးေအာ္တာလို႔မွတ္ႏိုင္တယ္။ (ေအာ္ပါတယ္ဆိုမွ တိတ္တခိုးလုပ္လို႔ရပါမလား။)
"I hate intolerant people."
(Gloria Steinem)
သည္းမခံတတ္တဲ့လူေတြကိုကၽြန္ေတာ္မုန္းတယ္။ (ဒါဆိုရင္သူကိုယ္တိုင္ကိုမုန္းရမလို။)
"Health food makes me sick."
(Calvin Trillin)
က်န္းမာေရးနဲ႔ညီတဲ့အစားအစာေတြေၾကာင့္ကၽြန္ေတာ္ေနမေကာင္းျဖစ္ရတာ။
(ေနာက္တစ္မ်ိဳး။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီတဲ့အစားအစာေတြကိုမုန္းတယ္။)
"That building is a little bit big and pretty ugly."
(James Thurber)
ဒီအေဆာက္အအံုက နည္းနည္းေတာ့ႀကီးၿပီးေတာ္ေတာ္႐ုပ္ဆိုးတယ္။
(အဂၤလိပ္စကားလံုး a little bit နဲ႔ pretty တို႔အဓိပၸါယ္နဲ႔ယွဥ္စဥ္းစားပါ။)
တျခားၿပံဳးခ်င္စရာ oxymoron ေတြေပးရင္းနဲ႔ ဒီေဆာင္းပါးလက္စသတ္လိုက္ပါတယ္။
စာေပအႏုပညာရဲ႕ရသမ်ားခံစားႏိုင္ၾကပါေစ။
agree to disagree
all alone
Almost done
accurate estimate
Auto Pilot
awfully good
bad luck
born dead
dark day
dim light
deaf listener
easy labor
elected king
Free Credit
ဇာနည္(Myway!)
၁-၉-၂၀၁၁
စကားလံုးေတြမွာတိုက္႐ိုက္သိႏိုင္တဲ့ မူရင္းအနက္ (connotation) နဲ႔ ေကာက္ခ်က္ဆြဲယူရတဲ့ ဆင့္ပြားအနက္ (denotation) ရယ္လို႔ရွိၾကပါတယ္။ ေၿမြ ဆိုတဲ့စကားလံုးကိုျမင္လိုက္တာနဲ႔ အဆိပ္ရွိေသာ ရွည္ရွည္ေမ်ာေမ်ာ တြင္းေအာင္သတၱ၀ါ connotation ကိုရပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ေနာက္ကြယ္ကမွ ေၾကာက္စရာေကာင္းေသာ၊ အႏၱရယ္ ေပးတတ္ေသာအရာဆိုတဲ့ denotation ကိုလည္းရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အခုေခတ္ဗန္းစကားမွာ ျပႆနာ ရွာတတ္တဲ့သူဆိုရင္ "ဒီေကာင္ကေတာ့ ေျမြ ပဲ" "ေျမြ ဖမ္းတယ္" လို႔ေျပာၾကတယ္မလား။
အလကၤာ ေတြဟာ ဆင့္ပြားအနက္ကိုအဓိကယူသံုးၾကတာေတြ႔ရပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာေပမွာေတာ့ အလကၤာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိပါတယ္။ အဲဒီအထဲကမွ ေက်ာင္းသားေတြ ျမန္မာလိုသိၿပီးသားျဖစ္တဲ့၊ သိသင့္တဲ့အလကၤာတစ္ခ်ိဳ႕ကို ေရြးၿပီး တင္ျပသြားပါမယ္။
Metaphor (ရူပကအလကၤာ)
ဆယ္တန္းမွာတုန္းက ျမန္မာစာမွာ အလကၤာေတြေအာ္က်က္ခဲ့ၾကတာ မွတ္မိဦးမွာပါ။ "ဂုဏ္ရည္တူႏွစ္ခုကို ထပ္တူျပဳ ယွဥ္တြဲသံုးႏႈံးျခင္းကို ႐ူပကအလကၤာဟုေခၚသည္" ဆိုတာေလ။ အဂၤလိပ္လိုေတာ့ metaphor ပါတဲ့။ (အသံထြက္မွားႏိုင္ပါသည္။ အဘိဓါန္ႏွင့္စစ္ၾကည့္ပါ။)
A metaphor is a literary figure of speech that uses an image, story or tangible thing to represent a less tangible thing or some intangible quality or idea; e.g., "Her eyes were glistening jewels".
wikipedia
ဆုပ္ကုိင္ျပဖို႔ခက္တဲ့အရာကို ထိေတြ႕ျမင္သာႏိုင္တဲ့ပံုရိပ္တစ္ခုခုနဲ႔ႏွိင္းယွဥ္ျပေလ့ရွိပါတယ္။ သာမန္အားျဖင့္မတူတဲ့အရာႏွစ္ခုကို တူသေယာင္ ႏွိင္းယွဥ္ျပလိုက္တဲ့အခါ သံုးတတ္ရင္သံုးတတ္သေလာက္ လွပတာကိုခံစားရမွာပါ။ ျမန္မာေတြဆိုရင္ ဒုကၡပင္လယ္ေ၀ တယ္လို႔ေျပာေလ့ရွိတယ္။ အဂၤလိပ္ကလည္း a sea of troubles တဲ့။ ဘ၀ဆိုတာ ခရီးရွည္ပဲ။ Life is a journey. အခ်စ္မွာက်႐ႈံးျခင္း။ ရုန္းထြက္ဖို႔ခက္တယ္။ Falling in love.
အခ်ိန္ဟာေငြပဲ။ Time is money.
I can mingle with the stars, and throw a party on Mars;
I am a prisoner locked up behind Xanax bars."
(Lil Wayne, "I Feel Like Dying")
ၾကယ္ေတြနဲ႔တြဲေပ်ာ္၊ ႏႊဲမကြဲ႕ပြဲေတာ္
ၿဂိဳလ္အဂၤါေပၚမွာလ. . .
. . .ဇန္းနက္သံတိုင္ေနာက္ဆီက
ေလွာင္ပိတ္ခံအက်ဥ္းစံတစ္ေယာက္ရယ္ပ။
xanax (စိတ္ညိမ္ေဆးတစ္မ်ိဳး)
"Time is a dressmaker specializing in alterations."
(Faith Baldwin, Face Toward the Spring, 1956)
အခ်ိန္ဆိုတာ ပံုစံေျပာင္းရာမွာကၽြမ္းက်င္တဲ့ အပ္ခ်ဳပ္သမားပဲ။
simile(ဥပမာအလကၤာ)
အသံုးအမ်ားဆံုးအလကၤာတစ္ခုပါပဲ။ လူႏွစ္ေယာက္မတည့္ဘဲခဏခဏရန္ျဖစ္ၾကရင္ " ၾကြက္နဲ႔ေၾကာင္အတိုင္းပဲ။"
"ခင့္မ်က္ႏွာ၀ါ၀ါ၀င္း
ေရႊလမင္း ပံုႏွယ္" တို႔ ဦးပံုညရဲ႕ ေရသည္ေယာက်္ားျပဇတ္ထဲက "ဘိန္းစားေဆးငတ္ ေဆးမျပတ္သည့္ႏွယ္"
စသည္ျဖင့္တင္စားသံုးႏႈံးပံုျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕မွာက metaphor ထက္ပိုၿပီးတိုက္႐ိုက္က်တဲ့သေဘာ ရွိပါတယ္။ like, such as, as, as... as ဆိုတဲ့စကားလံုးေတြနဲ႔သံုးပါတယ္။
ဥပမာ-
He is like a mouse in front of the teacher.
ဆရာေရွ႕ေရာက္ရင္ေတာ့ ႂကြက္ကေလးအတိုင္းပဲကုပ္ေနတယ္။
He fights like a lion.
ျခေသၤ့တစ္ေကာင္အလားတိုက္ခိုက္တယ္။
as .... as ပံုစံေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးပါပဲ။
As black as coal○
As black as pitch
As blind as a bat
As blind as a mole
As bold as brass
As brave as a lion
As bright as a new pin
As broad as it is long
Hyperbole အတိသယ၀ုတၱိအလကၤာ
Hyperbole haɪˈpɜrbəliː/ hy-pur-bə-lee; is the use of exaggeration as a rhetorical device or figure of speech. It may be used to evoke strong feelings or to create a strong impression, but is not meant to be taken literally.
လိုခ်င္သည့္အခ်က္ကိုေပၚလြင္ေအာင္ျပခ်င္လို႔ျဖစ္ေစ၊ သေရာ္ရာ၊ ဟာသရသေျမာက္ေအာင္ေရးရာမွာျဖစ္ေစအလြန္အက်ဴးဖြဲ႕ဆိုျခင္းျဖင့္ ထင္ရွားေအာင္ျပတဲ့အေနနဲ႔ေရးေလ့ရွိပါတယ္။ မၾကာခဏၾကားဖူးေနက်စကားလံုးေတြျဖစ္တဲ့ "မင္းကိုေျပာတာအႀကိမ္တစ္ေထာင္ေလာက္ရွိၿပီ" I've told you a million times. အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖရဲ႕
"ခ်မ္းပံုမွာကမ္းကုန္ရစ္တာမို႔
မန္းတုန္ေအာင္ လမ္းဆံုက ဟစ္ခ်င္ေတာ့"
ဆိုတာမ်ိဳးနဲ႔ခပ္ဆင္ဆင္
“It was so cold, I saw polar bears wearing jackets” ဆိုတာမ်ိဳးေတြပါ။
ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့မၾကာခဏအိမ္စာေတြတစ္ပံုႀကီး "I had a ton of homework. " ညည္းေလ့တယ္။ ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္းကို "မင္းဦးေႏွာက္ကျဖဳတ္ေလာက္ပဲရွိပါတယ္ကြာ" လို႔ေျပာခ်င္ရင္ "Your brain is the size of a pea."လို႔ေျပာလို႔ရတယ္။ ဦးပုညရဲ႕ "သံုးစြဲမကုန္၊ ေတာင္ႏွယ္ပံု၊ ေငြမႈန္ေလးေရြး၊ ၿခိမ့္ေအာင္ႂကြယ္တဲ့ မယ္သူေဌးငယ္. . . .
အထည္အထုပ္၊ ေငြစသာဟုတ္ပါေစ၊ ျဖဳတ္မ်က္လံုးေလာက္ ေသးလို႔ပင္ေပ်ာက္ကတဲ..." စတာေလးေတြခံစားၾကည့္ၾကပါဦး။
ဘယ္ေလာက္လွလိုက္သလဲ။
onomatopoeia ျမည္သံစြဲအလကၤာ
An onomatopoeia is a word that imitates or suggests the source of the sound that it describes.
ဂရိဘာသာ onomatopoiia ကေနလာတဲ့ စကားလံုးျပဳလုပ္ျခင္းဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ရွိပါ တယ္။ ျမည္တဲ့အသံကို ၾကားရသလိုစာထဲမွာထည့္ေရးလိုက္တဲ့အခါ စာဖတ္သူရဲ႕စိတ္ထဲမယ္ စာထဲကေနရာကို ကိုယ္တိုင္ေရာက္ရွိေနေယာင္ ခံစားရပါတယ္။ ငယ္ငယ္ကေလးဘ၀တုန္းက ေဆာ့ကစားခဲ့ၾကတဲ့ "ေဒါက္ေဒါက္ ဘယ္သူလဲ"
Knock-knock Who's there?
Boo
Boo who?
Don't cry, I was only joking ကိုမွတ္မိၾကဦးမွာပါ။ ျမည္သံစြဲစကားေတြကလဲအမ်ားသား။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာနားနဲ႔အဂၤလိပ္နား မတူတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ စကားလံုးေတြလဲကြဲသြားၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အႀကိဳက္ဆံုး ဆရာႀကီးမင္းသု၀ဏ္ရဲ ဖိုးေမာင္ကဗ်ာထဲက "ဒိုင္း-ဒုန္း-ဒိန္း သံရြာလံုးညံ၍" ဆိုတဲ့ ေသနတ္ပစ္သံကိုေတာ့ အဂၤလိပ္ေတြက bang လို႔ၾကားၾကတယ္။ ၾကက္ဖေအာ္သံ ေအာက္-အီး-အီး-အြတ္ က်ေတာ့ Cockadoodle do doo တဲ့။
နမူနာတစ္ခ်ိဳ႕ဖတ္ၾကည့္ၾကပါဦး။
Honk Honk = ကားသံ ပြမ္ပြမ္
Giggle = ခစ္ခစ္ (ရယ္သံ)
Meow = ေညာင္ (ေၾကာင္သံ)
Quack = ဂတ္-ဂတ္ (ဘဲသံ)
Illiteration (သံတူကပ္အလကၤာ)
The repetition of an initial consonant sound, as in "a peck of pickled peppers." Adjective: alliterative.
အစဗ်ည္းသံကိုယူၿပီး ထပ္ကာထပ္ကာေရးဖြဲ႔တာမ်ိဳးပါ။ ရွင္ဥတၱမေက်ာ္ရဲ႕ ဆယ့္ႏွစ္ရာသီေတာလား ရတု ထဲက
"တိမ္ညိဳမိလႅာ၊ တိမ္စူကာႏွင့္၊ တိမ္ျပာေရာရွက္၊ မရန္းဘက္၍၊ တိမ္သက္တန္႔ေရာင္၊ အ၀ါေပါင္၀ယ္၊ ေမွာင္ခဲ့တခါ၊ ျပာခဲ့တခ်ဳိ႕၊ ညိဳခဲ့တလီ၊ ရီခဲ့တဖုံ၊ မႈံခဲ့တခ်က္" သံတူကပ္အလကၤာေတြသံုးထားတာ အင္မတန္မွ သာယာနာေပ်ာ္ဖြယ္ေကာင္းပါတယ္။ Illiteration အတြက္အေကာင္းဆံုးဥပမာကေတာ့ tongue twister ေတြပါပဲ။
She sells seashells by the seashore.
The shells she sells are surely seashells.
"I watched the bare brown back of the prisoner marching in front of me."
(George Orwell, "A Hanging," 1931)
Illiteration လိုမ်ိဳးပဲ စကားလံုးတစ္လံုးတည္းကို ထပ္ကာထပ္ကာသံုးတာကိုက်ေတာ့ Anaphora လို႔ေခၚပါတယ္။
ဥပမာ-
“What the hammer? what the chain?
In what furnace was thy brain?
What the anvil? what dread grasp
Dare its deadly terrors clasp?”
The Tyger by William Blake
အသံထြက္ရြတ္ဆိုၾကည့္တဲ့အခါမွာ ကဗ်ာရဲ႕အရသာ၊ စာဖတ္သူကို တစ္၀က္နဲ႔ရပ္လို႔မရဘဲ အဆံုးထိတြန္းေခၚသြားတဲ့ခြန္အားေလးေတြခံစားရမွာပါ။ ျမန္မာစာေပမွာလည္းအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ရွင္မဟာရဌသာရရဲ႕ မုတၲာရြဲသီေရးနည္း နဲ႔ေရးထားတဲ့ကဗ်ာတစ္ပုဒ္လည္းရွိပါတယ္။ မမွတ္မိေတာ့လို႔ ထည့္မေရးႏိုင္တာခြင့္လႊြတ္ပါ။
Oxymoron
A figure of speech in which incongruous or contradictory terms appear side by side; a compressed paradox.
သူလည္းစကားအလကၤာတစ္မ်ိဳးပါပဲ။ တစ္ခါတစ္ေလမွာ ဟာသရသေပၚလြင္ေအာင္ ဆန္႔က်င္ဖက္ အနက္ေဆာင္တဲ့စကားလံုးေတြကိုတမင္တြဲသံုးတဲ့ေလ့ရွိပါတယ္။ အထင္ရွားဆံုးဥပမာကေတာ့ open secret လူသိမ်ားတဲ့လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္တဲ့။ လွ်ိဳ႕၀ွက္ပါတယ္ဆိုမွ ဘယ္လိုျဖစ္လို႔ ေဗ်ာင္ႀကီးျဖစ္ေနရတာလဲ။ ေစ့ေစ့ေတြးေလ ၿပံဳးခ်င္ေလပါပဲ။ ေအာက္က oxymoron ေတြကိုၾကည့္ၿပီးစဥ္းစားၾကည့္ၾကပါဦး။
"The best cure for insomnia is to get a lot of sleep."
(W.C. Fields)
အိပ္မေပ်ာ္တဲ့ေရာဂါအတြက္အေကာင္းဆံုးကုသနည္းကေတာ့ အိပ္ေရး၀၀အိပ္ဖို႔ပါပဲ။ (အိပ္မေပ်ာ္ပါဘူးဆိုကာမွအိပ္ခိုင္းေနတယ္။)
"A yawn may be defined as a silent yell."
(G.K. Chesterton)
သမ္းေ၀ျခင္းဆိုတာတိတ္တခိုးေအာ္တာလို႔မွတ္ႏိုင္တယ္။ (ေအာ္ပါတယ္ဆိုမွ တိတ္တခိုးလုပ္လို႔ရပါမလား။)
"I hate intolerant people."
(Gloria Steinem)
သည္းမခံတတ္တဲ့လူေတြကိုကၽြန္ေတာ္မုန္းတယ္။ (ဒါဆိုရင္သူကိုယ္တိုင္ကိုမုန္းရမလို။)
"Health food makes me sick."
(Calvin Trillin)
က်န္းမာေရးနဲ႔ညီတဲ့အစားအစာေတြေၾကာင့္ကၽြန္ေတာ္ေနမေကာင္းျဖစ္ရတာ။
(ေနာက္တစ္မ်ိဳး။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီတဲ့အစားအစာေတြကိုမုန္းတယ္။)
"That building is a little bit big and pretty ugly."
(James Thurber)
ဒီအေဆာက္အအံုက နည္းနည္းေတာ့ႀကီးၿပီးေတာ္ေတာ္႐ုပ္ဆိုးတယ္။
(အဂၤလိပ္စကားလံုး a little bit နဲ႔ pretty တို႔အဓိပၸါယ္နဲ႔ယွဥ္စဥ္းစားပါ။)
တျခားၿပံဳးခ်င္စရာ oxymoron ေတြေပးရင္းနဲ႔ ဒီေဆာင္းပါးလက္စသတ္လိုက္ပါတယ္။
စာေပအႏုပညာရဲ႕ရသမ်ားခံစားႏိုင္ၾကပါေစ။
agree to disagree
all alone
Almost done
accurate estimate
Auto Pilot
awfully good
bad luck
born dead
dark day
dim light
deaf listener
easy labor
elected king
Free Credit
ဇာနည္(Myway!)
၁-၉-၂၀၁၁
No comments:
Post a Comment